Inflacja to problem, który dotyka Polaków już od kilkunastu miesięcy. Zjawisko to jest groźne dla portfela każdego z nas – wzrost nominalnych cen towarów i usług to spadek realnej wartości pieniądza. W związku z tym Polacy już teraz zaczynają ograniczać swoje wydatki w obawie o kondycję domowego budżetu.
Badania dotyczące zwyczajów zakupowych polskich konsumentów
Z sondażu telefonicznego przeprowadzonego w czerwcu 2022 roku przez agencję badawczą IBRiS można wywnioskować, że Polacy oszczędzają. Około 38% respondentów zaczęło ograniczać koszty życia. Z badania wynika, że wydatki Polaków, które w ostatnim czasie się obniżają, dotyczą między innymi rozrywki. Wzrost kosztów życia w Polsce w dużej mierze przełożył się na ograniczenie wydatków na wyjścia do kina, teatru itp.
To jeszcze nie wszystko. Z raportu IBRiS można wyczytać, że nieco ponad jedna trzecia (35,2%) badanych zdecydowała się na zakup mniejszych ilości jedzenia, niż miało to miejsce dotychczas, a około jedna szósta (15,7%) postanowiła kupować żywność, która jest gorsza jakościowo. Dzięki temu wydatki Polaków na żywność mogą przynajmniej częściowo się obniżyć, co pozwala ograniczyć negatywne skutki inflacji.
Około 28,3% osób badanych stwierdziło, że kupuje żywność, ubrania itp. głównie w ramach akcji promocyjnych. Jedna trzecia zapytanych konsumentów zrezygnowała z planów urlopowych (nie powinno to dziwić, ponieważ w czasie recesji konsumenci rezygnują przede wszystkim z ponoszenia kosztów, które nie są niezbędne do życia); taki sam odsetek zdecydował się na rezygnację z zakupów elektroniki.
Co drożeje?
Badania na ten temat prowadzi na bieżąco Główny Urząd Statystyczny (GUS). Zgodnie ze statystykami w lipcu 2022 roku stopa roczna inflacji wyniosła 15,5%, przy czym w stosunku do czerwca ceny podniosły się średnio o 0,6%.
W największym stopniu rosną ceny nośników energii (36,6%) oraz paliwa (36,8%). Szczyt inflacji jest spodziewany na początek 2023 roku (niemal 19%).
Z czego wynika zmiana w nastrojach zakupowych Polaków?
Obecna sytuacja ma swoje źródło w trudnej sytuacji gospodarczej, która w ostatnich latach dotknęła polską gospodarkę. Recesja wynika z takich zjawisk jak m.in. pandemia koronawirusa, kryzys energetyczny oraz konflikt zbrojny między Rosją i Ukrainą. Wydarzenia te przełożyły się na zaburzenie łańcuchów dostaw oraz wzrost cen towarów i usług.
Do problemów z jakimi muszą obecnie borykać się polscy konsumenci, należą obecnie między innymi:
- wzrost kosztów kredytu – wzrost oprocentowania wynika z restrykcyjnej polityki pieniężnej, jaką od drugiej połowy 2021 roku prowadzi NBP (Narodowy Bank Polski) oraz RPP (Rada Polityki Pieniężnej). W niektórych przypadkach koszt raty kredytowej wzrósł nawet dwukrotnie. Kredytobiorcom mają pomóc wakacje kredytowe, które pozwalają na odroczenie (ale nie umorzenie!) zobowiązań wobec banku,
- wzrost cen za ogrzewanie – na czoło wysuwa się w tym przypadku przede wszystkim szalejąca cena węgla, która wzrosła ok. trzykrotnie w porównaniu z poprzednim rokiem. Już teraz – według wspomnianego badania IBRiS – ok. jedna czwarta badanych planuje zmniejszenie zużycia energii elektrycznej. Ponieważ w 2023 roku spodziewany jest wzrost cen za prąd, można spodziewać się, że Polacy zaczną oszczędzać również na energii,
- rosnące ceny paliwa – obecnie (początek sierpnia 2022 roku) cena benzyny to nieco ponad siedem złotych za litr. Jest to o ok. 10% mniej niż jeszcze kilka tygodni temu, aczkolwiek trzeba mieć na uwadze, że przed kryzysem cena za jeden litr paliwa nie przekraczała sześciu złotych.
Ograniczanie kosztów życia wskutek inflacji
Jak widać, Polacy aktywnie szukają sposobów na zmniejszenie wydatków. Trzeba jednak mieć na uwadze, że tego typu działania mają jedynie doraźny charakter. Oczywiście, taki stan rzeczy nie oznacza, że należy panikować. Wręcz przeciwnie, niezbędna jest poprawa sytuacji gospodarczej, w tym w szczególności rozwiązanie kryzysu energetycznego oraz zakończenie wojny między Rosją oraz Ukrainą.
Kluczowe, aby uporać się z problemem jest uważne kupowanie produktów oraz zwracanie uwagi na ceny, akcje promocyjne itp.
