Kredyty bankowe – pomimo częstej krytyki – to rozwiązanie, które niejednokrotnie okazuje się jedynym dostępnym wariantem. Pozwala ono w stosunkowo krótkim czasie pozyskać niezbędne środki do sfinansowania potrzeb konsumentów oraz przedsiębiorców. Decyzja o zaciągnięciu kredytu nie może być jednak podjęta pochopnie. Podczas składania wniosku o zdobycie finansowania należy brać pod uwagę przede wszystkim aspekty związane z oprocentowaniem kredytu.
Kredyt bankowy – co to jest?
Przez kredyt bankowy rozumie się umowę zawieraną między kapitałobiorcą i instytucją kredytową (bankiem). Kredytobiorca otrzymuje niezbędne środki finansowe, które zobowiązuje się spłacić w terminie i na warunkach szczegółowo określonych w umowie. Wynagrodzeniem dla banku są prowizje – im wyższa kwota kredytu oraz okres spłaty zobowiązania, tym większe wpływy uzyska bank z tego tytułu.
Biorcą kredytu może być osoba fizyczna lub prawna, która potrzebuje dodatkowych środków np. na rozwój firmy (kredyt inwestycyjny) lub zakup mieszkania/domu (kredyt hipoteczny).
Co wpływa na oprocentowanie kredytu bankowego?
Jednym z najważniejszych aspektów związanych z kredytem jest oprocentowanie. Jest to koszt, jaki musi ponieść kredytobiorca, by uzyskać środki pieniężne z banku. Zasadniczo, oprocentowanie składa się z dwóch głównych części składowych. Są one następujące:
stawka referencyjna (bazowa), która jest ustalana odgórnie na podstawie poziomu indeksu WIBOR 3M/6M (WIBOR to stopa procentowa, po jakiej banki deklarują się udzielić pożyczek na rynku międzybankowym);
marża, czyli wynagrodzenie dla banku za świadczone usługi. Marża stanowi swego rodzaju rekompensatę dla banku, który ponosi ryzyko niespłacenia zobowiązania przez kredytobiorcę. Generalnie, im wyższy kredyt i słabsza zdolność kredytowa wnioskodawcy, tym wyższa jest marża
Zmiana oprocentowania kredytu – z czego wynika?
Jak widać, jedną z głównych części składowych kosztu kredytu jest stawka referencyjna oparta o WIBOR. Ten ostatni zaś jest uzależniony od poziomu stóp procentowych banku centralnego. Narodowy Bank Polski decyduje się na podwyższanie/obniżanie stóp w celu schłodzenia gospodarki i inflacji lub odwrotnie, w celu pobudzenia gospodarki do inwestycji.
W takiej sytuacji wzrost raty kredytu następuje głównie wtedy, gdy mamy do czynienia z podwyższoną inflacją w krajowej gospodarce. Możemy to zaobserwować obecnie (stan na marzec 2022 roku): bank centralny kilkukrotnie podniósł w ciągu ostatniego półrocza stopy procentowe w celu powstrzymania inflacji. Efektem takich decyzji jest stopniowe podwyższanie oprocentowania kredytów. Koszty z tego tytułu ponoszą kredytobiorcy.
Zmiana oprocentowania kredytu a kurs walutowy
Istotną kwestią jest także wzrost raty kredytu w złotówkach. Kiedy dochodzi do takiej sytuacji? Odpowiedź jest prosta – gdy dochodzi do osłabienia krajowej waluty. Klasycznym przykładem takiej sytuacji są „frankowicze”, czyli osoby, które zaciągnęły kredyty we frankach szwajcarskich. W połowie 2008 roku 1 frank szwajcarski był okresowo warty mniej niż 2 złote, jednak umocnił się on w następnych latach, osiągając wartość ok. 4 złotych w 2015 roku. Wskutek umocnienia się franka kredytobiorcy zostali zobligowani do opłacania znacznie wyższych rat, niż miało to miejsce w początkowym okresie kredytowania.
Taki stan rzeczy wynika z faktu, iż wysokość rat frankowych jest każdorazowo ustalana na podstawie kursu franka szwajcarskiego do złotówki. W efekcie im mocniejszy frank, tym wyższa rata kredytu frankowego spłacanego w złotówkach.
Kredyty a konflikt w Ukrainie – jakie mogą czekać nas zmiany?
Wiele obaw budzi toczący się od 24.02.2022 roku konflikt w Ukrainie. W zasadzie nie powinno to nikogo dziwić. Istnieje ryzyko, że wojna między dwoma dużymi państwami może dodatkowo pogorszyć osłabiony kryzysem covidowym rynek światowy. Pesymistyczne prognozy dotyczą szczególnie sytuacji na rynku produktów rolniczych oraz paliw.
Wszystko wskazuje na to, że w celu przeciwdziałania inflacji Narodowy Bank Polski będzie w dalszym ciągu podwyższał stopy procentowe (referencyjną, lombardową, depozytową oraz dyskontową). Dowodem na to jest dokonana w dniu 08.03.2022 roku kolejna już podwyżka stóp. Ponieważ – jak już wspomniano – to od poziomu stóp procentowych uzależniony jest poziom WIBOR, dalsze niekorzystne zmiany oprocentowania kredytów (szczególnie hipotecznych) są wręcz pewne.
Podsumowanie
Mimo niekorzystnych zmian w gospodarce światowej oraz zdecydowanej polityki NBP nie ma powodów do paniki. Takie działania ze strony banku centralnego mają za zadanie chronić krajową gospodarkę przed takimi negatywnymi zjawiskami jak inflacja czy deprecjacja polskiego złotego.
