Inwestowanie na giełdzie daje szanse na ponadprzeciętnie zyski, ale stanowi poważne wyzwanie nawet dla doświadczonych inwestorów. Aby móc osiągnąć sukces, wiedza na temat inwestowania i finansów nie wystarczy. Konieczna jest również świadomość takich zagadnień z pogranicza ekonomii i psychologii jak na przykład giełdowa panika. Jak nie panikować i rozsądnie inwestować na giełdzie papierów wartościowych?
Panika i sposoby jej zapobiegania
Według klasycznej, osiemnastowiecznej ekonomii uczestnik wymiany rynkowej jest określany jako tzw. homo oeconomicus. Ten tzw. człowiek ekonomiczny podejmuje decyzje (także te inwestycyjne) wyłącznie w oparciu o racjonalne przesłanki oraz argumenty. Takie podejście jest jednak niezwykle uproszczone i nie uwzględnia wpływu ludzkich emocji na decyzje w zakresie inwestowania.
Temu aspektowi wiele uwagi poświęca się w kontekście tzw. ekonomii behawioralnej, czyli nauki z pogranicza psychologii oraz finansów. Jednym z zagadnień poruszanych w ekonomii behawioralnej jest właśnie panika na giełdzie. Najczęściej wynika ona z tzw. owczego pędu, czyli zjawiska, w którym uczestnicy rynku podążają za „tłumem”. W przypadku giełdy – w pewnym uproszczeniu – oznacza to, że inwestor podejmuje nierozsądną decyzję o sprzedaży waloru, widząc np. siejące niepokój wpisy na internetowych forach oraz powoli osuwający się kurs.
Jak powstrzymać atak paniki?
Nie ma jednoznacznej metody na to, jak nie panikować na giełdzie. Aby jednak zmniejszyć ryzyko paniki, warto sięgnąć po wypróbowane metody. Nie dają one wprawdzie stuprocentowej gwarancji sukcesu, ale pozwalają znacznie zmniejszyć ryzyko kosztownych błędów.
W co inwestować gdy nadchodzi kryzys?
Odpowiedź na to pytanie należy zacząć od krótkiej porady: podczas kryzysu inwestowanie jest zawsze obarczone większą dozą ryzyka. Oczywiście, nie oznacza to, że należy w ogóle powstrzymać się od aktywności na giełdzie. W takiej sytuacji kluczowe jest jednak wybieranie wyłącznie spółek o silnych fundamentach i działających w kluczowych dla gospodarki sektorach. W przypadku Polski mogą być to na przykład podmioty wchodzące w skład indeksu WIG 20.
Z kolei inwestowanie w mniej stabilne, mniejsze podmioty wiąże się z dużą zmiennością kursu. W takiej sytuacji niezwykle łatwo o panikę.
Nie należy panikować w przypadku krótkotrwałych wahań kursu.
Podczas inwestowania należy mieć na uwadze, że giełda to „żywy organizm”. Kursy akcji ulegają stałym wahaniom – jest to naturalny proces, ponieważ każdego dnia na giełdzie zawiera się tysiące transakcji kupna/sprzedaży. W takiej sytuacji nie należy panikować, jeśli kurs akcji obniżył się o 2% czy nawet 4%. Jeśli spółka ma stabilne podstawy, najprawdopodobniej w ciągu kilku następnych sesji odrobi spadki.
Niestety, ale nierozsądna wywołana paniką na giełdzie decyzja może kosztować kilkaset, a w skrajnych wypadkach nawet kilka tysięcy złotych. To właśnie dlatego lepiej kilka razy zastanowić się podjęciem kluczowych decyzji inwestycyjnym. Kurs akcji obniżył się o np. 3%? W takim razie przejrzyj newsy na temat firmy, zacznij uważniej obserwować notowania z ostatnich kilku miesięcy i przeanalizuj sytuację makroekonomiczną. Takie sposoby na atak paniki z pewnością sprawią, że będziesz wiedział, jak należy dalej postępować.
Zarabianie na spadkach jako sposób na wykorzystanie giełdowej paniki
Opieranie się giełdowej panice jest niezwykle istotne, jednak bardziej doświadczeni inwestorzy zadają sobie zapewne pytanie: jak zarabiać na spadkach na giełdzie? Istnieje rozwiązanie – jest ono określane jako tzw. shortowanie. Shortowanie składa się z następujących etapów:
- inwestor pożycza akcje, a następnie sprzedaje je po aktualnej cenie rynkowej (np. 100 zł za 1 akcję),
- po obniżeniu się kursu danego papieru wartościowego inwestor odkupuje akcje (np. w cenie 85 zł za 1 akcję) i zwraca je podmiotowi pożyczającemu, pomniejszona o prowizje różnica stanowi zysk dla shortującego.
Należy jednak pamiętać, że jeśli chcesz wypróbować w praktyce sposoby na to, jak zarabiać na giełdzie, powinieneś posiadać więcej niż podstawową wiedzę na temat inwestowania. W przeciwnym wypadku bardzo łatwo o pochopne, błędne decyzje.
Podsumowanie
Większość początkujących inwestorów ponosi straty. Znaczna część z nich wynika z ulegania panice na giełdzie. Pamiętaj jednak, że nawet jeśli uda Ci się zachować spokój podczas inwestycji, wciąż musisz liczyć się z ryzykiem nietrafionej inwestycji. W takiej sytuacji straty mogą wynikać np. z niezbyt dokładnego przeanalizowania sytuacji na rynku. Ponadto, kurs akcji może osunąć się wskutek… paniki na giełdzie, w którą wpadają inni inwestorzy.
