Kontrakty opcyjne stanowią inwestycyjny instrument pochodny, który umożliwia posiadaczowi zawieranie transakcji w określonych warunkach. Oznacza to, że właściciel ma prawo nabyć konkretną akcję na warunkach ustalonych w dniu korzystania z opcji. Tego typu rozwiązanie nie jest sytuacją przymusową dla posiadacza – jest to wyłącznie prawo, z którego inwestor może, ale nie musi skorzystać. Stąd też nazewnictwo samego terminu, nawiązujący do łacińskiego sformułowania oznaczającego uprawnienie (opcja), nie zaś obowiązek. Realizacja opcji najczęściej ustalana jest kwartalnie, choć i ten czas może być modyfikowany.
Opcja wyceny aktywów i zobowiązań
Opcje – wyceny dokonuje się na dzień bilansowy w zgodnie wyliczonej wartości godziwej. Kwota całkowita nie może zostać pomniejszona o koszty premii opcyjnej i innych kosztów transakcyjnych. Wiarygodność opcji oznacza, że jest ona zgodna z zapisami §15 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych. W akcie prawnym ustanowiono pięć odrębnych punktów, wyróżniających drogi ustalania wartości godziwej.
Opcje – czym są transakcje na kontrakty opcyjne?
Zakup opcji oznacza przeprowadzenie transakcji pomiędzy dwoma stronami: wystawcą i podpisującym. Za posiadanie prawa do opcji podpisujący płaci wystawcy tzw. opłatę premium (premia opcyjna). Opcja pozwala na zabezpieczenie aktywów w związku z możliwością spadku wartości poszczególnych akcji. Jest także instrumentem pozwalającym osiągnąć większy przychód na posiadanych już akcjach. Opcje mogą być także elementem budowania strategii inwestycyjnej. Opcje to jeden z instrumentów finansowych obracanych na giełdzie. Są możliwością, która obliguje nabywcę to zakupu lub sprzedania akcji po ustalonej stawce. W zależności od rodzaju opcji taka możliwość może być zrealizowana w dowolnym momencie kontraktu, bądź w ściśle określonym terminie (np. ostatnim dniu, po którym opcja wygasa).
-Opcje pozwalają na zajęcie czterech pozycji. Pierwszą z nich jest długa pozycja (kupna). Oznacza ona nieograniczony zysk nabywcy, przy ograniczeniu ryzyka do wysokości opłaconej premii. Wśród kolejnych wymienia się długą pozycję w opcjach sprzedaży oraz pozycje krótkie: w kontekście kupna oraz w aspekcie sprzedaży.
Opcje ujęcia w księgach rachunkowych
Opcje ewidencjonuje się w księgach rachunkowych w momencie zawarcia transakcji nabycia w wartości godziwej określonej w obowiązujących przepisach ustawy o rachunkowości. Poszczególne kontrakty ujmuje się w dniu podjęcia kontraktu w wartości godziwej (wydatków poniesionych lub ekwiwalentu składników majątkowych). Przy czym składnikiem aktywów finansowych jest kontrakt pozyskany przez spółkę, a zobowiązaniem jest kontrakt wystawiony. Transakcję kupna ujmuje się jako krótkoterminowe aktywa finansowe w kontekście rachunku bieżącego.
Od czego zależy cena kontraktu opcyjnego?
Cena opcji jest zależna od czynników wpływających na instrument bazowy. Wśród aspektów wpływających na jej cenę można wyróżnić m.in. aktualną wartość danej akcji, cenę wykonania czy też czas, który pozostał do wygaśnięcia opcji (im dłuższy, tym większa wartość kupna i sprzedaży). Pod uwagę bierze się także trzy kolejne czynniki: zmienność cen akcji (lub indeksu itd.), wartość stopy procentowej (wolnej od ryzyka) czy dywidendę, która będzie obowiązywała w okresie ważności kontraktu opcyjnego. W kontekście funkcjonowania opcji można mówić także o strategiach zabezpieczających. Mają one na celu takie stworzenie kompozycji inwestycyjnej, która będzie źródłem alternatywnego inwestowania w przypadku niepewności sytuacyjnej na rynku. Wyróżnia się m.in. strategie:
- straddle,
- strangle,
- strip,
- spread.
Podsumowanie
Opcje dają nabywcy możliwość, ale nie obowiązek sprzedaży/nabycia określonego aktywu w danej wartości cenowej. Jest to instrument, które może stanowić zabezpieczenie na czas niepewnych sytuacji rynkowych, a także pomysł na inwestycję dla osób poszukujących nowych strategii działania.
