Współczesny system gospodarczy to nie tylko „realna” gospodarka, czyli sektor produkcyjny, przemysłowy itd. Postępująca globalizacja sprawiła, że coraz większe znaczenie odgrywa także rynek finansowy obejmujący między innymi takie rozwiązania jak akcje i obligacje emitowane przez różne podmioty. Kim jest emitent akcji/obligacji? Dlaczego dokonuje się emisji papierów wartościowych?
Emitenci papierów wartościowych – jaki jest cel emisji?
Zanim odpowiemy na pytanie, jakich wyróżnia się emitentów akcji lub obligacji, należy pokrótce wyjaśnić pojęcie: emisja. Termin ten oznacza po prostu stworzenie danego papieru wartościowego przez dany podmiot, którego określa się mianem emitenta. Po wyemitowaniu dokumentu należy puścić go w obieg tak, by mógł zostać zakupiony przez nabywcę.
Obrót wyemitowanymi instrumentami finansowymi dokonuje się między innymi na rynku publicznym (w Polsce jest to GPW – Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie). Do najczęściej emitowanych rodzajów papierów wartościowych należą:
- akcje,
- obligacje.
Akcje
Akcje to papiery wartościowe, które dają aktualnemu posiadaczowi (niekoniecznie emitentowi) prawo do udziału w decydowaniu o losach spółki. Można to osiągnąć poprzez uczestnictwo w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy, aczkolwiek większość inwestorów indywidualnych kupuje akcje w celach inwestycyjnych/spekulacyjnych.
Kto może emitować akcje? Zasadniczo, tego typu operacje przeprowadzane są przez przedsiębiorstwa. Emitent akcji w Polsce powinien być spółką akcyjną, a dopuszczenie akcji do obrotu jest poprzedzone przygotowaniem tzw. prospektu emisyjnego, czyli obszernego dokumentu podsumowującego działalność przedsiębiorstwa oraz jego perspektywy na najbliższe lata. Ponadto, emitent giełdowy musi liczyć się z wymogiem publicznego przedstawiania kwartalnych i rocznych wyników finansowych (w formie sprawozdania finansowe oraz sprawozdania z działalności). Wymogi te mają na celu pokazać inwestorom, czy akcje danej spółki są warte zakupu i jakie ryzyko się z tym wiąże.
Obligacje
Obligacje to dłużne papiery wartościowe. Ich nabywca – obligatariusz – wskutek zakupu obligacji nabywa prawo do określonych procentowo odsetek. Kto jest emitentem obligacji? W tym przypadku zakres podmiotów jest nieco szerszy. Emitent obligacji to:
- przedsiębiorstwa, które wypuszczają na rynek obligacje korporacyjne,
- Skarb Państwa emitujący tzw. obligacje skarbowe uznawane za najbezpieczniejszy spośród inwestycyjnych instrumentów finansowych. Państwo emituje obligacje w celu pozyskania dodatkowego kapitału np. na pokrycie zwiększonych wydatków w czasie kryzysu gospodarczego,
- jednostki samorządu terytorialnego, które emitują tzw. obligacje komunalne.
Jaki jest cel emisji akcji lub obligacji?
Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta – pozyskanie dodatkowego kapitału. Poprzez wypuszczenie akcji na rynek emitent pozyskuje środki z tytułu sprzedaży papierów wartościowych po ich cenie nominalnej. Pozyskane w ten sposób środki pozwalają na skuteczne prowadzenie ekspansji biznesowej.
Sprzedaż obligacji przypomina pod pewnymi względami zaciągnięcie pożyczki. Emitent w ramach umowy sprzedaży obligacji zobowiązuje się do odkupienia w określonym terminie papierów wartościowych po cenie powiększonej o odsetki. Jest to więc mechanizm bardzo podobny do kredytu.
Emisja papierów wartościowych – podsumowanie
Emisja papierów wartościowych pozwala na rozwój działalności przedsiębiorstwa (poprzez pozyskanie dodatkowego kapitału) oraz wzmocnienie jego wizerunku. Inwestorzy decydują się na zakup akcji, w nadziei na odsprzedanie ich w przyszłości po wyższym kursie. Z drugiej jednak strony należy mieć na uwadze, że inwestowanie w instrumenty finansowe zawsze wiąże się z ryzykiem utraty części lub nawet całości kapitału.
