Model biznesowy to oś funkcjonowania przedsiębiorstwa. Każda firma, bez znaczenia jakiej wielkości jest, bazuje na modelu kreującym sposoby postępowań w celu osiągnięcia zysku. Mimo, że modele biznesowe stanowią pewien usystematyzowany plan, to nie da się pominąć w nich kwestii problematycznych, spędzających sen z powiek początkującym pomysłodawcom. Są nimi wszelkie trudności, jakie spotyka przedsiębiorca w momencie jego realizacji. Sprawdzamy, jakie trudności może kryć Twój model biznesowy.
Czym są modele biznesowe – rodzaje
Nie ma jednej i niepodważalnej definicji modelu biznesowego. Problem z usystematyzowaniem tego terminu jest związany chociażby z niezwykłą różnorodnością poszczególnych typów modeli biznesowych. Najprościej rzecz ujmując, model biznesowy odnosi się do planu przedsiębiorstwa w kontekście oferowania swoich dóbr. Podstawowym celem takiej działalności jest oczywiście zysk firmy, a model stanowi pewien zbiór wskazówek i drogowskazów do tego, jak ten cel osiągnąć. Model może być rozumiany także jako:
- przepis na sukces firmy,
- opis sprawnie funkcjonującego przedsiębiorstwa,
- idee, które mają zarabiać.
Wśród podstawowych elementów modelu biznesowego można wyróżnić m.in.: wartości przedsiębiorstwa, model przychodów, aspekty działania na rynku, opis konkurencji czy strategię dotyczącą promowania produktów na rynku. Naukowcy i badacze tematu zwracają uwagę na niezwykle dużą rozpiętość rodzajów modeli biznesowych. W poszczególnych analizach naukowych na tapet brano nierzadko kilkaset różnych modeli, grupując je w wiele uproszczonych zbiorów. I tak, bazując na spostrzeżeniach badaczy C. Zott, R. Amit i L. Massa, można wyróżnić trzy podstawowe perspektywy hierarchizowania modeli biznesowych.
Model e biznesu – odnoszący się do firm funkcjonujących online.
Model technologiczny – który można przypasować do firm technologicznych.
Model kwestii strategicznych – który można odnosić do większości przedsiębiorstw.
Modele biznesu w internecie i trudności związane z ich funkcjonowaniem
W trakcie prowadzenia działalności w sieci mogą pojawiać się różne trudności związane ze specyfiką funkcjonowania e-modeli. W modelu biznesowym B2C występuje problem z koniecznością opracowania równowagi pomiędzy występowaniem popytu i podażą na usługi. Jest to szczególnie widoczne w kontekście prowadzenia marketplace, który wymaga tworzenia popytu i podaży w tym samym momencie. Inne modele B2C opierają się np. na reklamach, emitowanych osobom odwiedzającym daną witrynę w sieci. Własne, darmowe treści widoczne dla wszystkich użytkowników, uzupełniane są o banery reklamowe, za które płacą inne firmy. Paywall nie zapewnia jednak wystarczająco dużych zysków, dlatego firmy z niego korzystające decydują się także na wdrożenie innych rozwiązań generujących zysk – przykładem mogą być serwisy informacyjne, które dodatkowo proponują usługi abonamentowe. Wśród innych modeli biznesu w sieci można wyróżnić:
Business to Business. Trudności: pochłaniające procesy negocjacyjne i konieczność częstego modyfikowania cen.
Consumer to Business. Trudności: nieduży zysk ze sprzedaży i konieczność posiadania szerokiego grona klientów.
Consumer to Consumer. Trudności: niewielki wpływ na kontrolę projektową i konieczność ścisłej współpracy z pośrednikami.
Jak ocenić, czy dany model biznesowy jest skuteczny?
Ocena modelu biznesowego może zależeć od przeanalizowania czynników jej efektywności. Badacze podkreślają, że jego optymalna konfiguracja powinna być oparta na innowacyjności. Efektem takiego działania jest wyższa rentowność przedsiębiorstwa. Sama ocena modelu bazuje na jej skuteczności ekonomicznej. Liczy się zatem odpowiednia elastyczność, umiejętność dopasowywania modelu biznesowego do trendów, adaptacja do nowych czynników. Nie da się jednoznacznie określić dobrego modelu biznesowego – można wyróżnić jednak jego cechy, które predestynują go do miana skutecznej konstrukcji planistycznej. Efektywność modelu jest związana również z jego zdolnością do tworzenia niepowtarzalnych wartości, odpowiadających na pytanie: dlaczego konsument chciałby nabyć produkt danej firmy?