Co to jest fundusz inwestycyjny zamknięty? Odpowiedź na to pytanie powinien poznać każdy, kto jest zainteresowany pomnażaniem zgromadzonego przez siebie kapitału. Co ważne, ten sposób inwestowania – w przeciwieństwie do np. handlu akcjami czy kontraktami terminowymi – nie wymaga od posiadacza środków pieniężnych zaawansowanej wiedzy na temat działania rynku finansowego. Klient powierza swój kapitał, a fundusz – w zamian za określoną opłatę oraz prowizję, zajmuje się w jego imieniu obracaniem otrzymanych środków.
Zasadniczo, fundusz inwestycyjny zamknięty jest jednym ze sposobów na zbiorowe inwestycje. Środki pozyskane od inwestorów są następnie alokowane przez fundusz np. w papiery wartościowe (akcje, obligacje korporacyjne), waluty, udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, wierzytelności itd. Struktura portfela inwestycyjnego danego FIZ jest uzależniona m.in. od aktualnej i przewidywanej sytuacji makroekonomicznej oraz przyjętej w związku z tym strategii działania. Alokowanie kapitału pieniężnego w fundusze zamknięte skutkuje uzyskaniem przez uczestnika certyfikatu inwestycyjnego.
Fundusz otwarte oraz zamknięte – jaka jest między nimi różnica?
Fundusz zamknięty jest czasem mylony z funduszami inwestycyjnymi otwartymi (FIO). Tymczasem są to dwa zupełnie odmienne rozwiązania dla inwestorów. Fundusze otwarte to taka instytucja, w przypadku której jednostki uczestnictwa może zakupić niemalże każdy w dowolnej chwili. Także ich odsprzedaż – podobnie jak w przypadku np. najpopularniejszych papierów wartościowych, tzn. akcji – nie podlega istotnym ograniczeniom. Jeśli tylko posiadacz jednostek uczestnictwa (uczestnik funduszu) wyrazi taką chęć, fundusz jest zobowiązany do ich odkupienia. Oczywiście, czasem zdarza się, że wprowadzone zostają pewne wymogi dotyczące np. minimalnego wkładu pieniężnego czy okresu posiadania jednostek uczestnictwa. Zasadniczo jednak zakres ograniczeń jest stosunkowo niewielki.
Tym, co charakteryzuje z kolei zamknięte fundusze inwestycyjne, jest m.in. mniejsza płynność. Taki stan rzeczy wynika między innymi stąd, że obrót certyfikatami inwestycyjnymi jest nieograniczony tylko w przypadkach (terminach) ściśle określonych w statucie danego funduszu. To istotne, lecz nie jedyne ograniczenie, o którym powinien pamiętać każdy, kto jest zainteresowany tym sposobem alokowania kapitału. Certyfikaty uczestnictwa mogą zostać zakupione przez nowych uczestników dopiero wtedy, gdy mam miejsce emisja nowych jednostek lub odsprzedaż dokumentów przez dotychczasowych posiadaczy.
Zamknięty fundusz inwestycyjny – zalety rozwiązania
Oczywiście fakt, że certyfikaty w przypadku FIZ są trudniej zbywalne, nie oznacza jeszcze, że obrót nimi jest bardzo utrudniony. Jak już wspomniano, może odbywać się to w ściśle ustalonych terminach. Opcja ta jest dopuszczalna, w zależności od oferty funduszu, np. raz w miesiącu czy raz na kwartał, kiedy dokonywana jest wycena aktywów. Jest to znaczące utrudnienie dla inwestorów. Dodatkowo zdarzają się przypadki, gdy fundusz dokonuje redukcji wykupu. Prowadzi to do sporów, które nieraz mają finał w sądzie.
Zamknięte fundusze inwestycyjne w Polsce cieszą się coraz większym zainteresowaniem ze strony inwestorów indywidualnych (osób fizycznych posiadających oszczędności). Wynika to z faktu, że z wyborem takiej formy pomnażania kapitału związane są liczne korzyści, w tym między innymi:
- elitarność – często wykup certyfikatów wymaga dużej wpłaty początkowej,
- profesjonalizm – obrotem środków pieniężnych zebranych w ramach FIZ zajmują się wykwalifikowani specjaliści,
- anonimowość,
- elastyczność – fundusze inwestycyjne zamknięte nie ujawniają wielu informacji na temat swoich inwestycji, co ułatwia im dopasowanie się do aktualnej sytuacji na rynku.
Osobną kategorią są tzw. specjalistyczne fundusze inwestycyjne zamknięte, które emitują certyfikaty uczestnictwa nieprzeznaczone do obrotu publicznego. Jeśli chodzi o minimalną wartość nominalną certyfikatów, które emituje specjalistyczny fundusz inwestycyjny zamknięty, to zgodnie z obowiązującym prawem wynosi ona co najmniej 40 000 EURO dla jednej osoby fizycznej. W jednej emisji naturalnie fundusz może emitować certyfikaty dla większej ilości inwestorów.
