Akcjonariusze, którzy są współwłaścicielami przedsiębiorstwa poprzez posiadanie papierów wartościowych (akcji), mogą uzyskiwać dochody na trzy Akcjonariusze, którzy są współwłaścicielami przedsiębiorstwa poprzez posiadanie papierów wartościowych (akcji), mogą uzyskiwać dochody na trzy sposoby. Jednym z nich jest odsprzedaż posiadanych udziałów po cenie wyższej od ceny nabycia wraz z uwzględnieniem podatku od zysków kapitałowych (w Polsce jest on określany także jako tzw. podatek Belki) oraz prowizji bankowych. Kolejne sposoby nie mają tak silnego charakteru spekulacyjnego jak wyżej opisana metoda. Są to: pobieranie dywidendy oraz skup akcji – buyback. W tym tekście zostaną omówione pokrótce dwie ostatnie metody.
Wypłata dywidend – sposób na pewien zysk
Spółka akcyjna to taka forma organizacyjno-prawna przedsiębiorstwa, w ramach którego pozyskuje ono środki na rozwój działalności poprzez emisję papierów wartościowych na rynku publicznym. Aby zachęcić uczestników rynku finansowego, inwestorów, podmioty decydują się często na podział zysku. W spółce akcyjnej działanie takie przybiera postać dywidendy.
Nadwyżka finansowa wypracowywana przez przedsiębiorstwo dzieli się według najczęściej przyjmowanego podziału na dwie części, czyli:
- zysk zatrzymany obejmujący środki, które zostają przeznaczone na rozwój firmy w przyszłości. Rozumie się przez to zarówno wdrażanie nowych projektów inwestycyjnych, podwyższenie kapitału zapasowego jak i ponoszenie bieżących kosztów operacyjnych;
- dywidendę, czyli część zysku przekazywaną akcjonariuszom.
Dywidenda ma najczęściej postać finansową i jest wypłacana raz w roku. Określa się ją wartościowo w stosunku do liczby akcji (np. dywidenda w wysokości 2 PLN na 1 akcję).
Podzielenie się częścią nadwyżki oraz określenie wysokości dywidendy to decyzja istotna z punktu widzenia dalszego rozwoju spółki. To właśnie dlatego dywidenda będzie wypłacona dopiero wtedy, gdy na WZA (Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy) zostanie podjęta uchwała o podziale zysku.
Podział wyniku finansowego przez spółkę ma na celu udowodnienie, że władze spółki doceniają swoich akcjonariuszy. Można powiedzieć wręcz, że dywidenda, tj. udział akcjonariusza w zysku spółki, stanowi dla niego wynagrodzenie za lojalność. Jest to także dla spółki dobry sposób na podbicie kursu akcji i zachęcenie do ich zakupu przez nowych inwestorów.
Buyback, czyli skup akcji przez spółkę
Wypłacanie dywidendy to znany, ale nie jedyny sposób na dzielenie się przez spółkę zyskiem z akcjonariuszami. Innym rozwiązaniem, popularnym szczególnie na Zachodzie, jest skup akcji własnych przez spółki.
Buyback jest wykonywany najczęściej wówczas, gdy kurs giełdowy danej firmy utrzymuje się na niskim poziomie. Wówczas władze spółki podejmują decyzję o skupie akcji. Takie działanie ma za zadanie pokazać, że kierownictwo przedsiębiorstwa, tj. organ mający najlepszą wiedzę na temat kondycji spółki, jest przekonany co do pomyślnych perspektyw podmiotu.
Spółki mogą przeprowadzić buyback na różne sposoby, tzn. poprzez:
- publikację oferty, która stanowi „zaproszenie” do sprzedaży akcji przez akcjonariuszy. Takie działanie może być mało skuteczne, ponieważ nie wszyscy inwestorzy śledzą na bieżąco komunikaty spółki,
- odkup akcji w ramach tradycyjnych transakcji rynkowych.
Podział zysku w spółce – dywidenda czy skup akcji?
Nie ma jednoznacznej, uniwersalnej odpowiedzi na to pytanie. O tym, która z obydwu form podziału zysku jest korzystniejsza, decydują m.in. oczekiwania inwestorów.
Z pewnością na korzyść dywidendy przemawia wygoda takiego rozwiązania. Zazwyczaj, podział zysku w spółce akcyjnej w ramach dywidendy to działanie, które nie wymaga żadnej ingerencji ze strony akcjonariusza. Wystarczy jedynie, by posiadał on akcje w określonym dniu – środki zostaną (po potrąceniu podatku) automatycznie wpłacone na jego rachunek bankowy. Z drugiej strony, wskutek takiej operacji kurs akcji posiadanych przez akcjonariuszy zostaje „ścięty” o równowartość dywidendy spółek giełdowych.
Z kolei skup akcji własnych stwarza dla inwestorów liczne możliwości optymalizacji podatkowej. Mogą oni zdecydować się na odsprzedaż akcji nawet po niższym kursie, by powstałą w ten sposób stratę skompensować z wysokimi dochodami z tytułu wcześniejszych transakcji kapitałowych.
Przede wszystkim, w obydwu przypadkach należy pamiętać o ważnej kwestii, jaką jest wspomniany już podatek od zysków kapitałowych. Jego stawka wynosi obecnie 19% od dochodów osiąganych na giełdzie.
